Coraz większa świadomość Polaków w dziedzinie ochrony środowiska oraz możliwości zaoszczędzenia na rachunkach za energię elektryczną przekładają się na rosnące zainteresowanie konsumentów produkcją energii z własnych, ekologicznych źródeł energii. Z przydomowych instalacji produkuje się energię na własny użytek, a nadwyżki wprowadzane są do sieci dystrybucyjnych. Najnowszy przygotowany przez Urząd Regulacji Energetyki Raport zawierający zbiorcze informacje dotyczące energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnego źródła energii w mikroinstalacji (w tym przez prosumentów) i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej w 2020 r.^[1] pokazuje ponad trzykrotny (w stosunku do 2019 roku) wzrost wolumenu energii elektrycznej wprowadzonej do sieci z mikroinstalacji. Blisko 98,5 proc. tej energii wyprodukowali prosumenci w instalacjach fotowoltaicznych.

Rys. 1. Przyrost mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach OZE w latach 2018-2020 (w MW).

Coraz więcej energii elektrycznej z mikroinstalacji

Łączna ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznych przez wytwórców w mikroinstalacjach w 2020 roku wyniosła 1,15 TWh. To ponad trzykrotnie więcej niż w 2019 roku. Dynamika wzrostu wolumenu energii elektrycznej wytworzonej we wszystkich mikroinstalacjach w okresie 2019/2018 wyniosła około 122 proc., natomiast w okresie 2020/2019 – już blisko 211 proc.

Rys.2. Ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnych przez wszystkie mikroinstalacje w latach 2018-2019

Najwięcej energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznych

W minionym roku energia elektryczna wytwarzana była w niemal 460 tysiącach mikroinstalacji, a ich łączna moc zainstalowana wynosiła ponad 3 GW. Najwięcej pod względem liczby – bo prawie 459 tysięcy – było mikroinstalacji wykorzystujących energię promieniowania słonecznego (PV). Dla porównania, pozostałych mikroinstalacji wykorzystujących inne źródła odnawialne było tylko 493.

Rys.3. Mikroinstalacje OZE w podziale na rodzaj odnawialnego źródła energii (stan na koniec 2020 r.).

98,5 proc. mikroinstalacji to prosumenci

Prosumenci eksploatowali 452 tys. z 459 tys. wszystkich mikroinstalacji, wprowadzając do sieci dystrybucyjnych nieco ponad 1,1 TWh energii elektrycznej. Warto zauważyć, że na koniec 2019 roku w naszym kraju było ok. 149 tysięcy prosumentów, podczas gdy na koniec 2018 roku –  51 tysięcy.

Rys. 4. Przyrost liczby mikroinstalacji prosumenckich w latach 2018 – 2020 (w tys.)

W 2020 roku nastąpił także wzrost o 17 punktów procentowych udziału ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumentów w łącznej ilości energii oddanej do sieci przez wszystkich wytwórców w mikroinstalacjach. Udział ten w kolejnych latach rósł, od niemal 78 proc. w roku 2018 osiągając ponad 95 proc. na koniec 2020 r.

Rys.5. Udział ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD przez prosumentów w łącznej ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD przez wszystkich wytwórców w mikroinstalacjach.

Podobnie jak w 2019 r. największa część mikroinstalacji prosumenckich została przyłączona do sieci PGE Dystrybucja (około 154 tys.) i Tauron Dystrybucja (około 142 tys.). Do sieci tych dwu operatorów przyłączono 2/3 wszystkich mikroinstalacji prosumenckich. Trzecie miejsce pod względem liczby przyłączonych prosumentów przypadło Enerdze – Operator (niemal 87 tys. mikroinstalacji).

***

• Mikroinstalacje – to kategoria obejmująca najmniejsze instalacje OZE o mocy do 50 kW. Zgodnie z definicją ustawową to instalacje odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.
• Mikro i małe instalacje OZE korzystają z preferencji związanych z ułatwieniem formalności (m.in. łatwiejsze przyłączenie do sieci, brak konieczności uzyskania koncesji, w przypadku małych instalacji OZE wystarczy tylko wpis do odpowiedniego rejestru wytwórców w małej instalacji; zwolnienie małych instalacji z kosztów bilansowania handlowego) czy specjalnych mechanizmów wsparcia przy sprzedaży energii (wyznaczony na danym terenie sprzedawca – tzw. sprzedawca zobowiązany – obowiązany jest odkupić od takiego wytwórcy energię).
• Prosumenci dodatkowo korzystają z tzw. systemu opustów. Polega on na korzystnym rozliczaniu energii wprowadzanej do sieci przez prosumenta i pobieranej (kiedy instalacja prosumenta nie produkuje energii lub nie pokrywa jego potrzeb energetycznych w całości). Prosument posiadający instalację o mocy do 10 kW za 1 kWh oddaną do sieci może z niej odebrać 0,8 kWh.

źródło: www.ure.gov.pl