Zawirowania po rekordowym roku – Relacja z Kongresu Pelletu 2024 w Łodzi

Jolanta Szczepaniak
30 kwietnia 2024
Aktualności, Energetyka, Informacje własne
baltpool, Brüning Group, ceny peletu, ceny pelletu, certyfikacaj peletu, certyfikacja pelletu, cm biomass, dorota piernicka Brüning Group, forum pelletu, forum pelletu 2024, giełda biomasy baltpool, ilona olsztyńska, konferencja pellet, kongres pelletu, kongres pelletu 2024, Kongres Pelletu łódź, pellet, pellet poltarex, pellet stańczyk, pellet w dyrektywie red iii, pellet wałcz, poltarex, sylva pellet, szymon karwowski, szymon karwowski sylva

– Rok 2023 był dla producentów peletu negatywnym skutkiem hossy w 2022 roku – stwierdził Szymon Karwowski, dyrektor handlowy Sylva z Wiele podczas panelu wieńczącego tegoroczny KONGRES PELETU zorganizowany w dniach 18-19 kwietnia w Łodzi przez powermmtings.eu. – Najpierw wielka panika, bo nie było wiadomo, ile peletu potrzeba, ile go zabraknie, jakie jest zapotrzebowanie. Niektórzy odbiorcy indywidualni robili zapasy na 2-3 lata, ponieważ powstała narracja, że pelletu zabraknie. Dlatego w 2023 roku sprzedaż drastycznie spadła. Popyt był na bardzo niskim poziomie, podobnie jak ceny. Widzimy już po 3 miesiącach tego roku, że nastąpiło wypłaszczenie amplitudy zmian i wyrównanie popytu i podaży do poziomu z poprzednich lat z lekką tendencja wzrostową. Nienaturalnie wysoki popyt z 2022 r. stał się okazją do spekulacji rynkowych niektórych graczy, szczególnie pośredników, a wysoka cena pelletu w 2022 roku spowodowała wycofanie się wielu inwestorów z instalacji na pellet i biomasę. Obecnie wszystko wskazuje na to, że wraca zainteresowanie, czego potwierdzeniem są wnioski o dotacje z programu „Czyste Powietrze”, ilość wniosków na piece zasilane pelletem przekroczyła pompy ciepła i piece gazowe. Zakładamy wzrost zapotrzebowania ponieważ dystrybutorzy nie mają zapasów magazynowych, co może skłonić ich do budowy zapasów kiedy cena jest najniższa od lat. Zwiększony popyt doprowadzi do wzrostu cen, które dla większości producentów są poniżej kosztów wytworzenia. Spirala może się nakręcać – wzrost cen i… wykup peletu w obawie o dalszy wzrost cen, co znowu może zaburzyć rynek. W mojej opinii cena peletu niższa już nie będzie i świadomi dystrybutorzy zatowarują się już wkrótce czekając na wzrost cen przed zimą. Gdyby sytuacja miała być jednak odwrotna i cena miałaby jeszcze spaść, to branża ograniczy produkcję. Oceniam, że 70 proc. producentów jest dzisiaj w sytuacji tragicznej. Jeśli sytuacja w najbliższym czasie nie zmieni się, to niebawem zabraknie tego paliwa na rynku, do tego dochodzi brak rentowności na produktach tartacznych. Tartaki dokładają dzisiaj do produkcji tarcicy i peletu. Prognozuję w najbliższych latach gwałtowny wzrost popytu na pellet w gospodarstwach domowych oraz ciepłownictwie w związku z obostrzeniami wynikającymi z przepisów zakazujących wykorzystania paliw kopalnych.

W podobnym tonie wypowiadali się pozostali uczestnicy panelu moderowanego przez Tomasza Bernackiego, CEO w RP2, debatujący w temacie wyzwań jakie stoją przed przedsiębiorstwami produkującymi i handlującymi peletem: Marek Kępa, członek zarządu ds. handlowych Javelin Global Commodities, Sebastian Stańczyk, właściciel, ZPUH MASS z Witankowa oraz Tomasz Śmilgiewicz, dyrektor sprzedaży CM Biomass.

W zgodzie z Dyrektywą RED III

Paneliści dokonali swego rodzaju podsumowania całodniowego spotkania, zainaugurowanego prezentacją dr inż. Ilony Olsztyńskiej z SGS Polska o produkcji peletu w zgodzie z Dyrektywą RED III i zasadą kaskadowego wykorzystania biomasy drzewnej oraz innych zmianach, wynikających z polityki klimatycznej UE, a Zielonego Ładu w szczególności, w kontekście produkcji Czystej Energii. Ma temu służyć zasada kaskadowego wykorzystania biomasy drzewnej według hierarchii: produkty drewnopochodne, przedłużanie ich cyklu życia, ponowne użycie, recykling, bioenergia i trwałe składowanie. Państwa członkowskie nie będą udzielać wsparcia na rzecz wykorzystania kłód tartacznych, kłód fornirowych, drewna okrągłego klasy przemysłowej, pniaków i korzeni do produkcji energii oraz produkcji energii odnawialnej ze spalania odpadów, chyba że spełnione zostały obowiązki w zakresie selektywnego zbierania określone w dyrektywie 2008/98/WE. Prelegentka omówiła też zasady certyfikacji peletu przez certyfikowane jednostki.

Liderem jest Europa

Potencjał międzynarodowego rynku peletu drzewnego omówiła następnie Dorota Piernicka z Brüning Group Polska, która tworzyła prezentację przy wspołpracy z miedzynarodowym stowarzyszeniem biomasowym Bioenergy Europe. Firma Brüning specjalizuje się w dostawach zrębki drzewnej, drewna odpadowego i poużytkowego oraz kory i peletu. Jest liderem rynku w Niemczech w zakresie surowców sypkich przetwarzanych na energię. Światowym liderem globalnej produkcji peletu drzewnego są kraje UE, które zwiększają moce produkcyjne i obecnie produkują 44%, Ameryka Północna – 30,6%, Azja – 12,3%, a pozostałe kraje europejskie – 8,7%. Europa przewodzi też w konsumpcji peletu, zużywając go 52%, głównie na cele grzewcze. Kraje które w ostatnich latach zużywały najwięcej peletu drzewnego to Wielka Brytania – produkcja prądu, ale też Korea, Japonia, Niemcy, Francja, Włochy, Dania, Szwecja. Szczególnie w Japonii i Korei znacząco wzrastało spożycie peletu. W Europie duży przyrost notuje się w Niemczech. Europejska produkcja w 2021 r. wyniosła 25,1 mln ton, a w 2022 r. – 24,7 mln ton, czyli nastąpił spadek o 1,6%. Wysokie ceny peletu w 2022 r. zachęciły producentów do uruchomienia nowych mocy produkcyjnych, ale znaczna cześć nowych mocy produkcyjnych została uruchomiona, gdy ceny peletu już spadały z powodu łagodnej zimy, wysokich zapasów i zmniejszonego zapotrzebowania. A do tego odnotowano niedobory surowców w Skandynawii i krajach Bałtyckich, ponieważ działalność produkcyjna w tartacznictwie zmniejszyła się z powodu spowolnienia gospodarczego na świecie. Zmniejszony popyt na pelet przemysłowy w drugiej połowie 2022 r., skłonił niektórych producentów do podniesienia jakości i wdrożenia certyfikacji np. ENplus, aby zaopatrywać klientów „premium”.

Konsumpcja peletu drzewnego w Europie spadła o 6% w 2022, w stosunku do roku poprzedniego i wyniosła 33,4 mln ton. Spadki konsumpcji odnotowano w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Danii, Włoszech i Holandii. Nastąpił natomiast wzrost zużycia peletu do ogrzewania budynków mieszkalnych (<50 kW) i komercyjnych (>50 kW), z wyłączeniem kogeneracji w latach 2021-2022.

Niemcy są obecnie największym producentem i konsumentem peletu drzewnego. Program wsparcia BEG zapewnia dotacje do 70% kosztów inwestycji w instalacje nowego kotła na biomasę (maksimum 30 000 euro). Przewiduje się, że popyt dalej będzie rósł. Około 600 000 ton nowych mocy produkcyjnych peletu znajduje się na etapie rozwoju i finansowania. Na tym rynku ponad 95% peletu posiada certyfikat ENplus. Popyt rynkowy składa się w ok. 90% z produktów „luzem” i 10% workowanych.

Również we Francji nastąpił silny wzrost popytu i produkcji w ciągu minionych lat. W 2022 r. odnotowano wysoką sprzedaż pieców i kotłów na pelet, ale 2023 r. był trudnym rokiem, bo sprzedaż pieców i kotłów na pelet spadła odpowiednio o 75% i o 65% w porównaniu z 2022 r. Oczekuje się, że popyt będzie dalej rósł, lecz w wolniejszym tempie.

Natomiast we Włoszech, które są jednym z największych europejskich importerów peletu z certyfikatem ENplus, także polskich producentów, szacuje się popyt na sezon 2024/25 na poziomie ok. 2,5-3,0 mln t. Szacuje się, że popyt w sezonie 2023/24 wyniósł 2,5 mln ton ze względu na łagodną zimę. I w tym kraju oferowane są różne programy wspierające zakup kotłów peletowych dla budynków mieszkalnych i komercyjnych. Popyt rynkowy składa się w ok. 95% z produktu workowanego i 5 % luzem.

W podsumowaniu prelegentka zwróciła uwagę, że poziom cen peletu przemysłowego pozostaje pod presją ze względu na wysokie zapasy i niskie ceny energii, które mogą utrzymać się do III kwartału tego roku, a następnie przewiduje się wzrost popytu i cen. Taka sytuacja może podtrzymywać trend przejścia z produkcji przemysłowej na „premium”, ponieważ w niektórych regionach obecne ceny zakupu peletu przemysłowego są zbliżone lub poniżej kosztów produkcji. Popyt na pelet „premium” nadal rośnie w głównych krajach konsumenckich Europy, ale produkcja rośnie obecnie w szybszym tempie.

Ceny niskie, ale… powyżej poprzednich

O trendach na międzynarodowym rynku peletu mówił też Tomasz Stępień z Argus Media. Przekonywał, że mimo spadków ceny są powyżej średniej sprzed kryzysu. A obecny spadek cen jest skutkiem ciepłej zimy, dużych zapasów i odsprzedaży peletu wcześniej zgromadzonego przez elektrownie. Przed sezonem zimowym ceny były niższe niż przed rokiem, ale wyższe od średnich poziomów. A to był pierwszy rok bez rosyjskiego peletu i z tego powodu nabywcy obawiali się braków, więc zgromadzili spore zapasy. Tymczasem warunki pogodowe sprawiły, że popyt na biomasę był ograniczony, mniejszy od spodziewanego. Odbiorcy poszukiwali możliwości zbycia zbędnego paliwa, co jeszcze bardziej wpływało na obniżenie cen. Ukształtowała się ona na poziomie 166 dolarów za tonę, co jest bliskie średniej ceny z lat 2016-2021, gdy wynosiła około 150 dolarów/tonę.

– Dokonała się zmiana struktury dostaw peletu w Europie – mówił Tomasz Stępień. – Nastąpił spadek eksportu z krajów bałtyckich i wzrost eksportu z USA do Europy i Japonii. Pelet z USA zastępuje rosyjski. Ceny zrębki leśnej też spadają znacząco. Ale obecnie i tak jest … droższa od peletu. Import biomasy leśnej w Polsce jest niewielki i spada, a w Danii jest duży i rośnie. Podobnie w Szwecji i Francji.

Jest perspektywa odbicia cen peletu w górę

Potencjał rozwoju rynku peletu z perspektywy globalnego tradera przedstawił Tomasz Śmilgiewicz, dyrektor sprzedaży CM Biomass. Firma dostarcza 3,3 mln ton peletu rocznie. Potencjał produkcyjny grupy to 1,2 mln ton. Ma 10 fabryk w USA, 50 magazynów w świecie i dwa terminale przeładunkowe w Polsce.

– Warto patrzeć na ceny prądu, ponieważ jest korelacja z ceną peletu – stwierdził Tomasz Śmilgiewicz. – My patrzymy też na rynek gazu i ropy. I na tej podstawie wydaje się, że jest perspektywa odbicia cen peletu w górę. Teraz rzeczywiście fabryki nie osiągają swoich zdolności produkcyjnych , wykorzystując około 80% potencjału wytwórczego. Umowy z producentami i klientami są anulowane albo renegocjowane. Ceny peletu są bowiem poniżej kosztów wytworzenia. Nasze prognozy zakładają, że ceny jesienią wzrosną o 40 dolarów/tonę. I byłaby to cena zrównoważona. Z drugiej strony około 5 mln ton peletu produkcyjnego jest w przygotowanych w Polsce inwestycjach.

Zmienia się zastosowanie peletu drzewnego

Mamy do czynienia z końcem ery kontraktów długoterminowych – mówił Ramunas Waszkiewicz, kierownik ds. rozwoju rynku Baltpool. Firma jest członkiem litewskiej państwowej grupy EPSO-G zajmującej się przesyłem i wymianą energii. Wszystkie działania związane z prowadzoną giełdą biomasy są licencjonowane i nadzorowane przez Krajową Radę Regulacji Energetyki.

Na giełdzie widać zmieniające się zastosowanie peletu drzewnego, głównie dla ogrzewania komunalnego i komercyjnego i w sporej części – przemysłowego, do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Główne czynniki kosztów i decyzji handlowych wynikają dla producentów peletu z cen surowca drzewnego, prądu, oprocentowania kredytu oraz kosztów zezwoleń na emisję CO2, ceny OZE. Na ceny peletu wpływ mają ceny energii, unijna i krajowa polityka dekarbonizacji oraz unijne i krajowe programy dotacyjne.

Zapoznano uczestników z zaletami SPOT-owych kontraktów, zapewniających nabywcom rzeczywistą cenę rynkową, elastyczność, brak długoterminowego zaangażowania, dostęp do nowych dostawców. Natomiast dla dostawców i producentów peletu istotna jest przewidywalna marża zysku, elastyczność i optymizacja kosztów logistyki oraz dostęp do nowych nabywców i brak długoterminowego zaangażowania.

Nowości w regulacjach

Coraz więcej nabywców oczekuje od producentów certyfikowanego peletu drzewnego. Najbardziej popularna jest certyfikacji ENplus®. Krótki opis procesu certyfikacji ENplus®, zmiany w certyfikacji oraz strukturę certyfikacji w SGS omówił Jerzy Musik, kierownik techniczny z SGS Polska.

– Warto sprawdzić swój produkt czy spełnia wymagania jakościowe, by uniknąć reklamacji jakościowych – mówił. – w aneksie A, tabela 4 omówione są procedury ENplus® ST 1001, natomiast w ISO 17225-2:2021-05 Solid biofuels jest specyfikacja peletu drzewnego, zawierająca wymagania jakościowe w dwóch obszarach – dla peletu w sprzedaży detalicznej i przemysłowego. Różnią się one na przykład zawartością części lotnych. Klasy do użytku komercyjnego i mieszkaniowego to A1, A2, B a do użytku przemysłowego: I1, I2, I3.

Specjalista SGS omówił podczas prezentacji jak przygotować zakład w zakresie spełnienia wymagań jako Certyfikowany Producent peletu drzewnego ENplus®,

w tym wymagane procedury oraz bieżący proces kontroli jakości w zakresie badań wymiarów peletów, wilgotności, wytrzymałości mechanicznej, frakcji drobnych oraz temperatury. Te wymagania są określone w procedurach ENplus® ST 1001 i ENplus® ST 1003. Trzeba najpierw wybrać Jednostkę Certyfikującą z listy na stronie ENplus® i podpisać z nią umowę na certyfikację, wypełnić formularz zgłoszeniowy i wysłać go do wybranej Jednostki Certyfikującej wraz z załączonymi dokumentami. Inspekcja obejmuje pobranie próbek peletu z każdej klasy i wymiaru i ich wysłanie do laboratorium w celu wykonania badań i oceny zgodności z wymaganiami określonymi w procedurze ENplus® ST 1001, oceny producenta na zgodność z wymaganiami określonymi w procedurze oraz w zakresie spełnienia wymagań dotyczących znaku towarowego a także weryfikację danych podanych do Jednostki Certyfikującej oraz Komitetu ENplus®. Jednostka Certyfikująca sprawdza wypełnienie wszystkich wymagań i wysyła raport do Komitetu ENplus® w tym ocenia wyniki badań laboratoryjnych. Skompletowanie raportu powinno się zakończyć w ciągu 3 miesięcy od daty inspekcji. Jeżeli producent spełnił wszystkie wymagania certyfikacyjne Komitet ENplus® wysyła fakturę licencyjną dotyczącą opłaty rocznej i zaplanowanej wielkości produkcji. Jeżeli opłaty zostaną dokonane i wzór worka zatwierdzony, Komitet ENplus® przesyła informację do producenta i do Jednostki Certyfikującej w celu wystawienia Certyfikatu. Jest podpisywany kontrakt i producent może pelet sprzedawać jako certyfikowany w klasie ENplus®.

Od 1 stycznia 2024 wprowadzono zmiany w procedurze. Teraz Jednostka Certyfikująca realizuje cały proces certyfikacji. Wprowadzono platformę Radix Tree, gdzie producent komunikuje się bezpośrednio z Komitetem ENplus®. Oprócz rocznego audytu, wprowadzono dodatkowe, niezapowiedziane pobranie próbki i badanie peletów. Dodano wymaganie o numerze seryjnym danej partii produkcji. Wyznaczono okres przejściowy od 1 stycznia 2024 r. do 1 stycznia 2025 r. Ponadto, dodano dwa nowe parametry: długości peletów <10mm (L<20% 20%≤M≤30% S>30%) i badanie frakcji 3,15mm – 5,6mm oraz wprowadzono obowiązek bilansu masy ENplus® GD 3004:2024, żeby nie sprzedać więcej niż się wyprodukowało. Zmieniono również zakres wewnętrznej Kontroli Jakości i podzielono ją na dwa etapy – podczas produkcji i podczas workowania i sprzedawania w detalu. Nowe zobowiązania podwyższają koszty produkcji. W pierwszym roku są największe, a w następnym o 1/3 niższe.

Technologia produkcji peletu i efektywne zarządzanie energią było kolejną częścią dwudniowego Kongresu Peletu, którą przybliżymy w kolejnej relacji.

Jednocześnie cieszymy się, iż organizowany przez powermeetings.eu kolejny już Kongres Peletu spotkał się z uznaniem i zainteresowaniem ze strony przedsiębiorstw zaangażowanych w produkcję tego paliwa, firm handlujących tym paliwem, dostarczających technologię, jednostek certyfikujących, organizacji branżowych, mediów, firm transportowych i innych.

Do zobaczenia na kolejnej edycji już za rok ❗

Partnerem Merytorycznym Kongresu była firma SGS Polska a Partnerem Głównym była firma Javelin Global Commodities. Patronat Wspierający sprawowali: Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego, Związek Producentów Europalet UIC oraz Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki i Piece a Partnerami Kongresu były firmy: Izba Gospodarcza Urządzeń OZE, CM Biomass, Baltpool, ARP Energia, Enspirion, Argus Media, Labora Energy, Brüning Group. We współpracę w tworzeniu wydarzenia zaangażowane były również firmy: Biomasa Partner Group, HSW Group, OT Logistics, Sylva – Grupa Piveteaubois, Pellet Wałcz -Stańczyk, RP2 – Industrial & Home Pellet, Mardom Pro, La Meccanica, Poltarex Polskie Drewno, Liebherr, CEDRUS Technologie

Dziękujemy wszystkim Prelegentom, Partnerom i Uczestnikom Forum za przybycie, super atmosferę oraz mnóstwo pozytywnych opinii. Bardzo ważne jest dla nas Wasze zaufanie dzięki, któremu wybieracie udział w każdej, kolejnej edycji naszych wydarzeń co napędza nas do działania już od ponad 2️⃣0️⃣ lat💥 Jesteście najlepsi 🙂

Zapraszamy do udziału w nadchodzących branżowych wydarzeniach powermeetings.eu Industry

👉 III edycja Forum Przemysłu Drzewnego 🔜 13 i 14 czerwca 2024 w Warszawie

Szczegóły i rejestracja: https://powermeetings.eu/forum-przemyslu-drzewnego/

👉 październikowe spotkanie biomasowo-pelletowej branży 👉 14 jesienne Forum Biomasy i RDF w Ciepłownictwie, Energetyce i Przemyśle 🔜 24 i 25 października 2024

Więcej informacji o Forum znaleźć można pod linkiem: https://powermeetings.eu/forum-technologi-w-cieplownictwie-energetyce-spalanie-biomasy/

Zapraszamy do udziału w tym największym i najważniejszym jesiennym spotkaniu branży, które już od 1️⃣4️⃣ lat jest No 1️⃣ wśród wydarzeń branżowych na rynku 😎

PARTNERZY KONGRESU PELLETU 2024

Za nami Kongres Pelletu powermeetings.eu

O pellecie na Kongresie

– Koncepcja efektywnego zagospodarowania i wykorzystania poprodukcyjnych materiałów drzewnych do celów grzewczych pochodzi z krajów, gdzie tradycyjnie ceni się oszczędność, racjonalność inwestycji grzewczych i świadome działania proekologiczne – powiedział podczas Kongresu Pelletu zorganizowanego w połowie grudnia przez powermeeting.eu. Zygmunt Stanula, z firmy Stelmet, która już w dwóch zakładach od wielu lat produkuje pellet. – Najpowszechniej stosuje się go do celów grzewczych, w Niemczech, Włoszech, Austrii i Danii. Obecnie Polska odkrywa zalety tego paliwa ekologicznego, które stosowanie znakomicie wpisuje się w coraz powszechniejsze poszanowanie środowiska oraz wymogi sąsiedztwa i otoczenia. Właściwości energetyczne oraz komfort stosowania pelletu przekładają się na dynamiczny wzrost popytu na to odnawialne, ekologiczne źródło energii.

Jest to nowoczesna i ekologiczna alternatywa tradycyjnych paliw, więc Kongres Pelletu skupił około stu zainteresowanych perspektywami rozwoju tej branży, nowymi technologiami, certyfikacją i innymi tematami omawianymi podczas sesji tematycznych. Powodzeniem cieszyły się prezentacje producentów, takich jak Stelmet czy Sylva Polska. Firma Stelmet przetwarza rocznie około 1 mln m³ surowca drzewnego na szeroko rozumiany program ogrodowy, a z powstałych pozostałości wytwarza 190 000 ton pelletu rocznie. Natomiast Sylva najpierw skoncentrowała się na wytwarzaniu energii cieplnej i elektrycznej na własne potrzeby wytwórcze, a teraz wytwarza także pellet. Szymon Karwowski – dyrektor handlowy w firmie Sylva omówił sytuację na rynku pelletu, która w ciągu II półrocza 2022 roku zmieniała się. Początkowo był ogromny popyt i wzrost cen do 556 euro/tonę na europejskim rynku, ale jesienią popyt ustabilizował się na dotychczasowym poziomie i ceny pelletu obniżyły, choć i tak są satysfakcjonujące dla producentów, pomimo wzrostu cen surowca i energii elektrycznej na cele produkcyjne.

Zakłady produkcji pelletu Stelmetu w Zielonej Górze i Grudziądzu należą do bardzo nowoczesnych i wytwarzają pellet wysokiej jakości. – Pellet złej jakości powoduje korozję pieca, awarię dysz mechanicznych, zabrudzenie palnika – wyliczał Zygmunt Stanula. – Często przyczyną takiego stanu są substancje chemiczne zawarte w surowcu, który jest odpadem poprodukcyjnym. Szczególnie dotyczy to przemysłu meblarskiego, gdzie występują kleje, żywice i barwniki. Przyczyną złej jakości pelletu są błędy producentów, powodowane zmieniającymi się w czasie parametrami paliwa, za sprawą absorpcji wilgoci z powietrza, niestosowania się niektórych producentów pelletu do jakichkolwiek norm i technologii oraz stosowanie kiepskiej jakości surowca czy też niskich parametrów pracy urządzeń, w których jest formowany pellet, w tym niewystarczająco wysokie ciśnienie przy peletyzacji.

Znaczący producenci wytwarzają pellet z własnych trocin, dlatego ich produkty charakteryzuje stała jakość na wysokim poziomie, a jasny kolor granulatu jest wynikiem użycia do produkcji surowca pochodzącego wyłącznie z drzew iglastych, a certyfikaty ENPlus A1 oraz DINplus są gwarancją najwyższej jakości wytwarzanych produktów.

Pellet jest wytwarzany na liniach produkcyjnych z suszarnią bębnową, ale coraz częściej z suszarnią taśmową, w której temperatura suszenia wynosi tylko 100º C, co pozwala uniknąć nadpalenia materiału i wypalenia lepiszcza. O takiej bezpiecznej pracy na linii granulacji mówił Marek Kowalewski z firmy Nawrocki Pelleting Technology, która przed 20-laty rozpoczęła kooperację z firmą Automintel i z jej pomocą powstał automatyczny system sterowania linią granulowania i granulatorem.

– Umysł człowieka – mówił technolog – reaguje w ułamku sekundy, ale diagnoza zdarzenia i podjęcie trafnej decyzji zajmuje kolejnych kilka sekund pełnych emocji. Interakcja z komputerem sterującym to dodatkowy czas, po którym w większości przypadków jest za późno, by podtrzymać ciągłość produkcji. Do zablokowania matrycy wystarczą niejednokrotnie 2-3 sekundy przeciążenia. Tymczasem przeciętna linia granulacji posiada około 65 tysięcy linii kodu poleceń do procesora, które komputer analizuje 45 razy na sekundę. Zaawansowany system podejmuje decyzje w ciągu 50 milisekund. Całkowity czas potrzebny do wydania rozkazów urządzeniom i reakcji urządzeń na rozkazy to łącznie mniej niż 0,5 sek.

W zdecydowanej większości przypadków, zapobiega to zatrzymaniu produkcji, reagując w najbardziej odpowiedni sposób. Ponadto po zdarzeniu system analizuje zebrane dane i podejmuje decyzję o korekcie ustawień, by uniknąć podobnej sytuacji podczas dalszej produkcji.

Rozwijany od 2002 roku oryginalny układ sterowania granulatorów wydatnie zwiększa efektywność linii, wydajność granulatora, ale przede wszystkim dba o bezpieczeństwo i ciągłość produkcji. Komputer przejmuje rolę doświadczonego operatora. Wie, jak pracować stabilnie granulatorem, jak rozpoznać surowiec, jaką dobrać temperaturę, jak szybko osiągnąć najlepszą wydajność i bez niepotrzebnego ryzyka. Ponadto, aktywny system optymalizacji wydajności czuwa w trybie ciągłym nad optymalną wydajnością. System radzi sobie z pracą zimnego granulatora, sam dobiera parametry startowe i reaguje na wszelkie zachwiania obciążenia silników granulatora. System posiada także program zintegrowany z systemami automatycznej regulacji, którego zadaniem jest rozpoznawanie surowca pod względem tzw. trudności granulacji, rozpoznawanie zmian surowca nawet ciągłych, jak ma to miejsce przy granulacji biomasy.

Efektywność produkcji zależy w dużej mierze od jakości i dostępności surowca. Mówił o tym Tomasz Majerowski z Biura Marketingu DGLP. Otóż sprzedaż drewna najniższej jakości, rozumianego jako S4/S2AP, do lat 2017-2018 nie przekraczała 4 mln m³ rocznie. Od 2017 roku średnio jest to 5 mln m³. W tym roku cena drewna S4 utrzymuje się na stałym poziomie. Natomiast sprzedaż drewna „opałowego” oscyluje wokół 10 – 15% względem całości pozyskiwanego drewna. W latach 2012-2018 pozyskanie pozostałości drzewnych wzrosło ponad 2,5 krotnie, osiągając w 2019 roku poziom 690 tys. m³, a w 2020 roku pozyskano 807 tys. m³. Obecnie szacuje się poziom 0,8 mln m³.

Mówiono także o propozycjach PGL LP zwiększających potencjał zasobów i jego wykorzystanie. Zakłada się wprowadzenie „zagajników” o krótkiej rotacji na gruntach LP pod liniami energetycznymi. Pozyskanie biomasy odbywałoby się w okresie 10 – 20 lat po posadzeniu. Łączyłyby funkcje produkcyjne z przyrodniczymi. Konieczne jest wprowadzenie przepisów związanych z definicją drewna energetycznego oraz uruchomienie potencjału drewna energetycznego poza gruntami LP, na przykład pozyskanie w ramach obowiązujących UPUL i wydanych decyzji do inwentaryzacji. Można rozważyć, w przypadku przystąpienia osoby fizycznej do tak proponowanego rozwiązania, refundowanego przekazania przez LP w latach kolejnych materiału sadzeniowego do odnowienia wyciętej powierzchni. Wskazano potrzebę wykorzystania zasobów surowca będącego w posiadaniu PKP w ramach oczyszczania pasów p. poż leżących na gruntach PKP wzdłuż linii kolejowych oraz przeprowadzenie inwentaryzacji inwestycji w ramach specustaw z podziałem na GDDKiA oraz samorządy terytorialne celem określenia mas surowca możliwych do pozyskania w ramach ich realizacji.

O dostępności surowca i pelletu w kontekście bezpieczeństwa cieplnego i energetycznego kraju mówił także Tomasz Mirowski z Green Coalition. Tylko część ściętego drzewa jest przeznaczona na drewno opałowe. Pod względem ilości pozyskiwanego drewna na cele opałowe byliśmy w 2020 roku w UE na 5. miejscu. Przed nami Niemcy, które przeznaczyły 26,5 % drewna na cele opałowe z całej produkcji drewna, która wyniosła 84 mln m³. Francja przeznaczyła w analizowanym roku 49 % na cele opałowe z 47,7 mln m³, a Austria 33 % z 16,8 mln m³. Polska od kilku lat oscyluje wokół 11,5 %.

W procesie produkcji pelletu istotne jest bezpieczeństwo procesów suszenia, o czym mówił Grzegorz Szewczyk z LABORA Energy. Wskazał, że podniesienie temperatury suszenia do maksymalnie bezpiecznej wartości gwarantuje niższe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne oraz wysoką efektywność suszenia. Dla drewna suchego graniczna temperatura wynosi 205⁰ C. Wartości maksymalnej dopuszczalnej temperatury dla powierzchni urządzeń pracujących w obecności różnych pyłów wpływa na szybkość i koszty suszenia. Dobrym rozwiązaniem są suszarnie kontaktowe Magnum, w których wymiennik ciepła suszarni jest zainstalowany wewnątrz bębna i ogrzewany spalinami, natomiast surowiec przepływa pomiędzy rurami wymiennika Obrót wymiennika powoduje ruch surowca i zabezpiecza go przed przegrzaniem. Suszenie kontaktowe pozwala w znaczącym stopniu ograniczyć przepływ powietrza, które wykorzystywane jest wyłącznie do usuwania pary wodnej z suszarni. Zadaniem wentylatora pary jest utrzymanie nieznacznego podciśnienia wewnątrz suszarni i usuwanie oparów do otoczenia. W takiej suszarni transport surowca realizowany jest mechanicznie, co w znacznym stopniu ogranicza stosowanie filtrów cyklonowych i pozwala na wykorzystanie ciepła odpadowego ze strefy kominowej.

Białe Certyfikaty to potoczna nazwa świadectw efektywności energetycznej, które wydawane są przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za inwestycje poprawiające efektywność energetyczną Przekłada się to na oszczędność energii w przedsiębiorstwach i daje wymierne korzyści finansowe.

– Audyt energetyczny stwarza możliwości pozyskania dodatkowego finansowania dla inwestycji – mówi Łukasz Sinkowski z firmy CEET. – Świadectwo efektywności energetycznej może zostać przyznane każdemu, kto zamierza zrealizować inwestycję mającą na celu zwiększenie efektywności energetycznej minimum o 10 Toe (Tona oleju ekwiwalentnego) w ciągu roku 116 300 MWh/rok lub 418 680 GJ/rok. Omówił jakie przedsięwzięcia kwalifikują się do uzyskania białych certyfikatów. Handel świadectwami odbywa się na Towarowej Giełdzie Energii w Warszawie. Ceny Białych Certyfikatów kształtują się obecnie na poziomie 2 050 zł 2 100 zł za 1 TOE. Prelegent omówił procedurę uzyskania białych certyfikatów i bilans przykładowych działań pozwalających na ich uzyskanie. Jako przykład podał wymianę starego młyna do zrębek o wydajności 25 m³/h i mocy silnika 110 kW na nowy o wydajności 30 m³/h i mocy silnika 90 kW, albo termomodernizację linii suszarniczej do trocin.

Zapoznano uczestników Kongresu Pelletu z zasadami klasyfikacji pelletów drzewnych i ich certyfikacją. Takie działania są prowadzone w Dziale Certyfikacji Wyrobów Przemysłu Drzewnego, akredytowanym przez Polskie Centrum Akredytacji, a należącym do Partnera Merytorycznego Kongresu – Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny. Wojciech Cichy oraz Małgorzata Walkowiak z tej placówki omówili badanie jakości i certyfikację pelletów na zgodność z wymaganiami norm krajowych, europejskich oraz aprobat technicznych. Skoncentrowali się na wymaganiach dotyczących certyfikatów DINplus, DIN CERTCO i ENplus oraz na certyfikacie zgodności z PN-EN ISO 17225-2 wydawanych przez poznański Instytut.

Patronem i gościem honorowym był wiceminister Edward Siarka, który mówił, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska, przy udziale Lasów Państwowych, intensywnie pracuje nad rozwiązaniami mającymi na celu minimalizację negatywnych skutków zaistniałej sytuacji na rynku surowców energetycznych.

– Dokładamy wszelkich starań, – stwierdził – by zoptymalizować wykorzystanie pozostałości po obróbce drewna na pelet. Racjonalne pozyskanie pozostałości nie prowadzi do uszczuplenia zasobów drzewnych.

Ważnym punktem Kongresu był kończący pierwszy dzień dyskusji panel dyskusyjny z udziałem Janusza Kowalskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Mariusza Błasiaka, naczelnika w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Wojciecha Cichego z Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny, Szymona Karwowskiego z Sylva, Pawła Jarzębowskiego z Cedrus, Adama Nocoń z IGU OZE oraz Tomasza Mirowskiego z Green Coalition. Rozmawiali o dostępności surowca grzewczego w kontekście bezpieczeństwa cieplnego oraz energetycznego kraju, jak również o aktualnych wyzwaniach stojących przed rynkiem pelletu. Omówiono także perspektywy zwiększenia udziału pelletu i biomasy w polskim miksie energetycznym.

Podczas zaplanowanego na grudzień 2023 roku kolejnego Kongresu Pelletu będzie można przekonać się w jakim stopniu realizowane są zapowiedzi i na ile obecna sytuacja paliwowo-energetyczna wpływa na rozwój branży pelletowej.

Drugi dzień Kongresu zakończyły warsztaty z obliczania śladu węglowego dla produktów drzewnych, które poprowadziła Anna Rozkosz z Polskiej Rady Śladu Węglowego.

Dziękujemy wszystkim Partnerom, Prelegentom i uczestnikom za obecność, ciekawe dyskusje oraz merytoryczne głosy branży, które mamy nadzieję przyczynią się do jej rozwoju i pozwolą na udział w kolejnych tak udanych edycjach Kongresu.

Dziękujemy również za miłą świąteczną atmosferę zarówno w trakcie konferencji jak i na
Pierwszej Pelletowej Wigilii branżowej
– do zobaczenia na kolejnej edycji w grudniu 2023.