KE przyjęła strategie w sprawie integracji systemu energetycznego i wodoru

Przyjęte strategie zawierają nowy program inwestycji w czystą energię, zgodnie z unijnym pakietem naprawczym i europejskim zielonym ładem. W ocenie KE, planowane inwestycje mogą potencjalnie pobudzić ożywienie gospodarcze po kryzysie koronawirusa. Mają również tworzyć miejsca pracy w Europie i wzmacniać unijne przywództwo i konkurencyjność w strategicznych branżach.

Jak informuje Komisja, strategia UE na rzecz integracji systemów energetycznych zapewni ramy dla przejścia na zieloną energię. Obecny model, w którym zużycie energii w transporcie, przemyśle, gazie i budynkach funkcjonuje w odosobnieniu, w osobnych łańcuchach wartości i regulacjach, w ramach rozdzielonej infrastruktury, w ocenie Komisji nie może zapewnić neutralności klimatycznej do 2050 r. Według KE konieczne jest stworzenie nowych powiązań między sektorami i wykorzystanie postępu technologicznego.

Jak tłumaczy Komisja, integracja systemu energetycznego oznacza, że system jest planowany i obsługiwany jako całość, łącząc różne nośniki energii, infrastruktury i sektory zużycia. W ocenie KE taki połączony i elastyczny system będzie bardziej wydajny i zmniejszy koszty dla społeczeństwa.

KE określiła trzy główne filary tej strategii. Po pierwsze, system energetyczny ma funkcjonować w obiegu zamkniętym, którego podstawą jest efektywność energetyczna, co w praktyce ma się przejawiać w bardziej efektywnym wykorzystaniu lokalnych źródeł energii. KE zwraca uwagę na znaczny potencjał w zakresie ponownego wykorzystania ciepła odpadowego z zakładów przemysłowych, centrów danych lub innych źródeł oraz energii wytwarzanej z bioodpadów lub w oczyszczalniach ścieków. Kolejnym wskazywanym przez KE filarem nowej strategii jest większa bezpośrednia elektryfikacja sektorów końcowych. Komisja zwraca uwagę, że ze względu na fakt iż w podsektorze energii elektrycznej funkcjonuje najwięcej odnawialnych źródeł energii, należy w miarę możliwości coraz częściej wykorzystywać energię elektryczną na przykład do pomp ciepła w budynkach, pojazdów elektrycznych w transporcie lub pieców elektrycznych w niektórych branżach.

W tych sektorach, w których elektryfikacja jest trudna, strategia promuje czyste paliwa, w tym odnawialny wodór oraz zrównoważone biopaliwa i biogaz. Komisja zapowiada, że zaproponuje nowy system klasyfikacji i certyfikacji paliw odnawialnych i niskoemisyjnych.

Strategia określa 38 działań mających na celu stworzenie bardziej zintegrowanego systemu energetycznego. Obejmują one przegląd istniejącego prawodawstwa, wsparcie finansowe, badania i wdrażanie nowych technologii i narzędzi cyfrowych, wytyczne dla państw członkowskich dotyczące środków fiskalnych i wycofywania dotacji na paliwa kopalne, reformę zarządzania rynkiem i planowanie infrastruktury oraz lepszą informację dla konsumentów. Analiza istniejących barier w tych obszarach będzie stanowić podstawę konkretnych wniosków KE, na przykład zmiany rozporządzenia w sprawie TEN-E do końca 2020 r. lub zmiany dyrektywy w sprawie opodatkowania energii i ram regulacyjnych rynku gazu w 2021 r.

KE ogłosiła w środę również przyjęcie strategii wodorowej. Jak wyjaśnia, w zintegrowanym systemie energetycznym wodór może wspierać dekarbonizację przemysłu, transportu, wytwarzania energii i budynków w całej Europie. Strategia wodorowa UE dotyczy sposobu przekształcenia tego potencjału w rzeczywistość poprzez inwestycje, regulacje, tworzenie rynku oraz badania i innowacje.

Według KE, wodór może zasilać sektory, które nie nadają się do elektryfikacji i zapewniać magazynowanie energii w celu zrównoważenia zmiennej produkcji z OZE. Jednak w ocenie KE można to osiągnąć jedynie dzięki skoordynowanym działaniom sektora publicznego i prywatnego na szczeblu UE. Priorytetem KE jest rozwój odnawialnego wodoru wytwarzanego głównie z energii wiatrowej i słonecznej. Jednak Komisja przyznaje, że w perspektywie krótko- i średnioterminowej potrzebne są inne formy niskoemisyjnego wodoru, aby szybko ograniczyć emisje i wspierać rozwój realnego rynku.

Według KE stopniowe przejście na wodór będzie wymagać podejścia etapowego. W latach 2020-2024 KE zamierza wspierać instalację co najmniej 6 GW elektrolizerów wodorowych w UE oraz produkcję do miliona ton odnawialnego wodoru.

Według założeń KE w latach 2025-2030 wodór musi stać się nieodłączną częścią zintegrowanego systemu energetycznego, z elektrolizerami o mocy co najmniej 40 GW i produkcją do 10 milionów ton odnawialnego wodoru. Komisja chce by w latach 2030 – 2050 r. technologie odnawialnego wodoru osiągnęły dojrzałość i zostały wdrożone na dużą skalę we wszystkich trudnych do dekarbonizacji sektorach.

Aby pomóc w realizacji tej strategii, Komisja zainaugurowała w środę Europejski sojusz na rzecz czystego wodoru, który ma stworzyć projekt inwestycyjny na potrzeby zwiększenia produkcji i będzie wspierać popyt na czysty wodór w UE.

W celu ukierunkowania wsparcia na najczystsze dostępne technologie, Komisja zapowiedziała, że będzie pracować nad wprowadzeniem wspólnych standardów, terminologii i certyfikacji, opartych na emisji dwutlenku węgla w cyklu życia, zakotwiczonych w istniejącym prawodawstwie dotyczącym klimatu i energii oraz zgodnie z taksonomią UE w zakresie zrównoważonych inwestycji. Komisja deklaruje również, że zaproponuje środki polityczne i regulacyjne w celu zwiększenia pewności inwestorów, ułatwienia absorpcji wodoru, promowania niezbędnej infrastruktury i sieci logistycznych, dostosowania narzędzi planowania infrastruktury i wspierania inwestycji, w szczególności w ramach unijnego planu odbudowy gospodarki.